Etapy rozwoju mowy u dzieci
TRZYLATEK
• Rozumie to, co do niego mówimy i spełnia proste polecenia: przynieś piłkę, podnieś klocek, idziemy do łazienki itp.
• Pytany podaje swoje imię (z tym może być problem, gdy rodzice nie zwracają się do dziecka po imieniu, tylko wołają np. „niuniuś”)
• Próbuje wykonywać codzienne czynności według podanych instrukcji
• Wypowiada kilkuwyrazowe zdania, mówi chętnie
i dużo (używa około 1000 słów)
• Zadaje pytania nie zawsze jasno sprecyzowane
• Powinien wymawiać prawidłowo: wszystkie samogłoski (nosowe „ą” może brzmieć jak –om, czyli „bendom”, „ide z mamom”), spółgłoski p, b, m, f, w, t, d, n, l, ś, ź, ć, dź, ń, k, ch, j, ł. Głoski sz, ż, cz, dż oraz s, z, c, dz mogą być wymawiane jako ś, ź, ć, dź, a głoska r jako l.
• Pytany podaje swoje imię (z tym może być problem, gdy rodzice nie zwracają się do dziecka po imieniu, tylko wołają np. „niuniuś”)
• Próbuje wykonywać codzienne czynności według podanych instrukcji
• Wypowiada kilkuwyrazowe zdania, mówi chętnie
i dużo (używa około 1000 słów)
• Zadaje pytania nie zawsze jasno sprecyzowane
• Powinien wymawiać prawidłowo: wszystkie samogłoski (nosowe „ą” może brzmieć jak –om, czyli „bendom”, „ide z mamom”), spółgłoski p, b, m, f, w, t, d, n, l, ś, ź, ć, dź, ń, k, ch, j, ł. Głoski sz, ż, cz, dż oraz s, z, c, dz mogą być wymawiane jako ś, ź, ć, dź, a głoska r jako l.
Jeśli dziecko nie wymawia wymienionych głosek zgodnie z normą, mówi tot (kot), tubet (kubek), jowej (rower) lub mówi z językiem między zębami, to warto skonsultować to z logopedą.
CZTEROLATEK
• Rozumie i wykonuje nasze polecenie (zawierające wyrażenia przyimkowe: na, pod, obok, za itp.)
• Rozpoznaje i nazywa podstawowe kolory
• Pytany odpowiada, co robi. Odpowiada na pytania (dlaczego?)
• Potrafi mówi ć o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości – czasem myli określenia czasu (jutro byłem u babci, wczoraj będę miał urodziny)
• Jest zaciekawiony poprawnością językową, choć w jego mowie zdarzają się niepoprawne konstrukcje gramatyczne
• Zadaje dużo pytań (po co?, jakie?, dlaczego?), używa około 1500 słów
• Stosuje neologizmy dziecięce, gdy nie pamięta lub nie zna nazwy przedmiotu czy zjawiska (np. ucholog – lekarz od uszu). Nie należy utrwalać neologizmów i zawsze podawać prawidłową nazwę
• Powinien wymawiać s, z, c, dz (twardo, z zamkniętymi zębami); głoski sz, ż, cz, dż mogą być wymawiane jako s, z, c, dz, a głoska r jako l
• Nie powinniśmy zmuszać dziecka do wymowy głoski r, gdyż aparat mowy nie jest jeszcze na to przygotowany i może dojść do wytworzenia nieprawidłowego dźwięku
(np. r- tylnojęzykowe)
Jeśli dziecko mówi z językiem między zębami, nie wymawia głosek przewidzianych dla jego wieku lub wymawia je w sposób zniekształcony (np. dziwne brzmienie głoski r), warto zwrócić się do logopedy• Rozpoznaje i nazywa podstawowe kolory
• Pytany odpowiada, co robi. Odpowiada na pytania (dlaczego?)
• Potrafi mówi ć o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości – czasem myli określenia czasu (jutro byłem u babci, wczoraj będę miał urodziny)
• Jest zaciekawiony poprawnością językową, choć w jego mowie zdarzają się niepoprawne konstrukcje gramatyczne
• Zadaje dużo pytań (po co?, jakie?, dlaczego?), używa około 1500 słów
• Stosuje neologizmy dziecięce, gdy nie pamięta lub nie zna nazwy przedmiotu czy zjawiska (np. ucholog – lekarz od uszu). Nie należy utrwalać neologizmów i zawsze podawać prawidłową nazwę
• Powinien wymawiać s, z, c, dz (twardo, z zamkniętymi zębami); głoski sz, ż, cz, dż mogą być wymawiane jako s, z, c, dz, a głoska r jako l
• Nie powinniśmy zmuszać dziecka do wymowy głoski r, gdyż aparat mowy nie jest jeszcze na to przygotowany i może dojść do wytworzenia nieprawidłowego dźwięku
(np. r- tylnojęzykowe)
PIĘCIOLATEK
• Stosuje wypowiedzi wielozdaniowe, opowiada zdarzenia, opisuje przedmioty i ich zastosowanie, używa różnych przyimków
• Uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo – skutkowe
• Potrafi wyjaśnić znaczenie słów, używa ponad 2000 słów
• Dokonuje autokorekty mowy, powoli znikają nieprawidłowości gramatyczne
• Może wymawiać jeszcze r jako l, natomiast sz, ż, cz, dż powinien już raczej wymawiać prawidłowo – często pojawia się hiperpoprawne brzmienie np. szałata – sałata,
rarka – lalka.
Jeśli dziecko nie wymawia poprawnie głosek przewidzianych dla jego wieku lub je zniekształca, mam mały zasób słownictwa, z trudem buduje zdania i robi błędy gramatyczne oraz fleksyjne, to warto zwrócić się do logopedy.
• Uwzględnia kolejność zdarzeń i zależności przyczynowo – skutkowe
• Potrafi wyjaśnić znaczenie słów, używa ponad 2000 słów
• Dokonuje autokorekty mowy, powoli znikają nieprawidłowości gramatyczne
• Może wymawiać jeszcze r jako l, natomiast sz, ż, cz, dż powinien już raczej wymawiać prawidłowo – często pojawia się hiperpoprawne brzmienie np. szałata – sałata,
rarka – lalka.
Jeśli dziecko nie wymawia poprawnie głosek przewidzianych dla jego wieku lub je zniekształca, mam mały zasób słownictwa, z trudem buduje zdania i robi błędy gramatyczne oraz fleksyjne, to warto zwrócić się do logopedy.
SZEŚCIOLATEK
• Swobodnie posługuje się mową, świadomie używa jej do przekazywania swojej wiedzy, emocji.
• W sposób naturalny porozumiewa się z rówieśnikami i dorosłymi.
• Używa około 3000 słów.
• Wymawia prawidłowo wszystkie głoski.
• W sposób naturalny porozumiewa się z rówieśnikami i dorosłymi.
• Używa około 3000 słów.
• Wymawia prawidłowo wszystkie głoski.