Szkoła Podstawowa nr 3 w Zakopanem

Pod okupacją niemiecką
 

           

        
     
                                                                                                                                       
                                                              
1 września 1939 roku Niemcy Hitlerowskie zaatakowały Polskę. Następnego dnia Zakopane zostało zajęte przez armię niemiecką. W zakopiańskich szkołach rok szkolny rozpoczął się 14 września. Jednak od 1 października, na polecenie władz okupacyjnych, szkoły zostały zamknięte. Ponownie podjęły pracę pod koniec miesiąca. Okupanci zabronili nauczania historii i geografii. Nauczyciele musieli oddać do zarządu miasta pomoce naukowe do tych przedmiotów. Uczniowie mogli mieć tylko po dwa zeszyty. Niemcy wykorzystywali każdą okazję, aby ograniczyć czas nauki: przedłużali ferie zimowe, zamykali szkołę z różnych powodów, np. z powodu braku opału, epidemii.
Zakopiańscy nauczyciele, w tajemnicy przed Niemcami, organizowali dla dzieci zajęcia z przedmiotów, których nauka była zabroniona. W naszej szkole taką działalność prowadzili: Maria Rączka, Eugenia Stecka i prof. Józef Bielawa. Organizowanie tajnego nauczania wymagało dużej odwagi. Groziła za to kara śmierci.
W maju 1940 r. władze okupacyjne na kierowniczkę szkoły wyznaczyły Eugenię Stecką. W marcu 1941 r. szkoła została przeniesiona do willi "Anka".
 

Trudny czas powojenny

29 stycznia 1945 r. Niemcy opuścili Zakopane. Szkoła kontynuowała swoją działalność. Brakowało podręczników i lektur. Szybko wznowiono działalność organizacji młodzieżowych: harcerstwa, koła PCK oraz sklepiku szkolnego. Skład grona pedagogicznego ulegał ciągłym zmianom, ponieważ wielu nauczycieli zmieniało miejsce zamieszkania i odchodziło z zawodu. W maju 1945 r. kierownikiem szkoły został Edward Skoczowski. W 1946 roku w szkole na Bystrem pracowało pięciu pedagogów, pod swoją opieką mieli ponad 200 uczniów.










W latach 1945-1948 w szkole działały dwie drużyny harcerskie. Po 1948 roku drużyny harcerskie stopniowo likwidowano i włączano do ZMP. W 1956 roku wznowiono działalność drużyn na Bystrem. Harcerze uczestniczyli we wszystkich uroczystościach szkolnych, wyjeżdżali także na obozy. W połowie lat 60. istniała drużyna im. Mariusza Zaruskiego, uznawana za jedną z najlepszych w Zakopanem. Drużyna ta brała udział w Letnich i Zimowych Igrzyskach Harcerskich.











Edward Skoczowski, po powrocie na stanowisko kierownika szkoły, ponownie podjął starania o wznowienie prac budowlanych. Doprowadził do tego, że budowa nowej szkoły na Bystrem została zapisana w 3. letnim planie odbudowy kraju. Prace rozpoczęto w 1948 r., a pierwsze pomieszczenia oddano w 1951 r. Budowa trwała 4 lata.









W latach 1950 - 1956 szkołą kierowali:
1. Henryk Łaszek - wrzesień 1950-grudzień 1952
2. Helena Dawidek - styczeń 1953-grudzień 1953
3. Genowefa Jakubowska - luty 1954 - styczeń 1956
W tych latach szkoła była jedną z najlepiej pracujących placówek oświatowych w Zakopanem. W porównaniu z poprzednimi latami wyniki w nauce znacznie się tu poprawiły. Szkoła dysponowała kilkoma gabinetami pomocy naukowych, dobrze wyposażoną biblioteką i czytelnią. Dumą szkoły było własne ognisko muzyczne, w którym kształciły się „samorodne talenty dziatwy góralskiej".






W latach stalinizmu w szkołach zakazano organizowania takich rocznic jak Święto Odzyskania Niepodległości, czy też Rocznicy Uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W to miejsce nakazano organizowanie uroczystości 1-Majowych, zmuszano do obchodzenia rocznicy Rewolucji Październikowej, organizowano uroczystości na cześć Stalina. Nauczycieli zmuszano do propagowania doktryny komunistycznej i podejmowania propagandowych działań, często wbrew ich przekonaniom.





 

Lata 1956-1972

Szkołą w tych latach kierował Rudolf Jakubowski. Przyczynił się do jej rozbudowy i modernizacji. W 1960 roku oddano do użytku salą gimnastyczną, w 1965 roku ukończono budowę boiska sportowego. W 1964 roku szkoła dysponowała 12. salami lekcyjnymi, pracowniami: biologiczną, fizyczno - chemiczną, geograficzną, zajęć praktyczno - technicznych, biblioteką i świetlicą. O zdrowie dzieci dbało dwóch lekarzy, stomatolog i dwie higienistki. Prowadzone były okresowe badania, szczepienia ochronne, kontrole higieniczne oraz pogadanki dla uczniów i rodziców. Do szkoły w tym czasie uczęszczało 564 uczniów.
Dobrze pracował Komitet Rodzicielski, dzięki niemu pozyskano środki finansowe na budowę boiska i urządzenia sali gimnastycznej. Zakupiono aparat filmowy, pomoce naukowe, ławki oraz parcele z przeznaczeniem na ogródki doświadczalne.







 

"Walter" - patronem
 

W 1969 roku odbyła się uroczystość nadania szkole imienia gen. Karola Świerczewskiego. Był on dowódcą 2 Armii Wojska Polskiego walczącej u boku Sowietów w czasie drugiej wojny światowej oraz w czasach stalinowskich wiceministrem obrony narodowej. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele miasta i władze szkolne. W części artystycznej dzieci wykonały montaż słowno - muzyczny, a chór "Wierchy" odśpiewał pieśni żołnierskie. Na zakończenie tej uroczystości odbyło się odsłonięcie tablicy pamiątkowej. Tablice oraz specjalne plakietki z podobizną generała Świerczewskiego wykonał nauczyciel Szkoły Podstawowej nr 3 Zbigniew Klakla.
Co roku 26 marca, tj. dzień śmierci generała obchodzono jako święto szkolne.

Historia szkoły w latach 1939-1969